Gestalt to jedna z najbardziej znanych szkół psychoterapii, ale to także – w pewnym sensie filozofia życia. Opowiada o nim prostymi słowami i stara się to co skomplikowane pokazać od strony, która jest do zaakceptowania i przyjęcia nawet dla umysłu, który z zasady do wszystkiego ma jakieś “ale”. Dziś mam dla Was coś, co być może znacie – Dekalog Gestalt – czyli 10 ważnych punktów, które warto czytać i mieć ze sobą bliską. Zwłaszcza wtedy, kiedy jakieś życiowe zawirowania wytrącają nas z naszego właściwego rytmu.
Dekalog Gestalt jest zbiorem zasad, które porządkują nasze myślenie o życiu i w tym sensie jest zupełnie uniwersalny: nieważne czym się zajmujemy, co kochamy, jakie mamy nadrzędne wartości.
To co wielu z nas może uwieść w Gestalt to fakt iż narodził się, jakby nie było, z cierpienia i… buntu wobec psychoanalizy. Fritz Perls, twórca tego nurtu terapii, dorastał w rodzinie, o której dziś powiedzilibyśmy, że była “trudna”. Jego zdaniem terapia nie polega – czy inaczej, nie powinna polegać, na swoistej osobistej archeologii, a więc na odkopywaniu przeszłości, ale na doświadczaniu życia w teraźniejszości.
Zamiast tracić lata na pytania: “dlaczego, skąd, po co”, Perls pyta: co się dzieje TERAZ , jak jest? Perls nie był głupcem – bez wątpienia rozumiał wpływ dzieciństwa i tego co nas spotkało potem na to, kim jesteśmy, ale mówił również, jak Sartre, że „nie to jest ważne, co ze mną zrobiono, lecz to, co ja sam zrobiłem z tym, co ze mną zrobiono”.
Kiedyś opowiadałam o tym na przykładzie młynarczyka z bajki o “Kocie w Butach”.
1. Dekalog Gestalt: Żyj tu – zajmuj się tym co obecne, a nie tym czego nie ma
Proste? Proste! A jednak trudne. Nasz mózg robi z nami czasem co chce: w efekcie żyjemy zawsze i wszędzie, tylko nie tu. Jak być bardziej TU? Rozejrzyj się, poczuj, obserwuj. Nie daj się rozproszyć – nie przechodź w myślach w inne przestrzenie.
2. Dekalog Gestalt: Żyj teraz – zajmuj się tym co teraz, a nie przeszłością lub przyszłością
To dla wielu osób koszmarnie trudny punkt, bo żyją albo przyszłością, albo przeszłością. Życie do przodu – dalekosiężne plany czy zmartwienia, są marnotrawstwem czasu i możliwości, które mamy w tej chwili. Życie przeszłością – cóż – o tym można by osobny tekst. Znajdziesz go tutaj.
3. Przestań sobie wyobrażać – doświadczaj tego co jest rzeczywiste
Bardzo często nasz ogląd rzeczywistości jest projektowany przez to, co do faktów dopisze, domaluje nasza głowa. Wyobrażamy sobie to, co myślą o nas inni ludzie, dopowiadamy sobie słowa, których oni nigdy nie wypowiedzieli – żyjemy w głowie – w świecie iluzji. Przestań to robić. Bierz w ręce fakty i oddzielaj je od swoich wyobrażeń.
4. Powstrzymaj niepotrzebne myślenie – smakuj, doświadczaj, czuj
To również jest możliwe tylko tu i teraz. Mamy zmysły i one są cudownym prezentem. Możemy z nich korzystać póki żyjemy i im bardziej świadomie to robimy tym piękniejsze doświadczenia są naszym udziałem. Zobacz co Cię otacza, usłysz dźwięki, poczuj fakturę mebla, którego dotykasz, smakuj – bądź! To najpiękniejsze co może się zdarzyć!
5. Dekalog Gestalt: Wyrażaj – nie oceniaj, nie osądzaj, nie manipuluj
A przynajmniej staraj się w taki sposób komunikować. Nie umiesz? Ucz się! Języka manipulacji doświadczamy i używamy pewnie prawie wszyscy. Nie zawsze świadomie. Jednak brak świadomości nie zwalnia z odpowiedzialności za to co i jak mówimy. Nie osądzajmy – bo nie lubimy kiedy inni to nam robią – nie oceniajmy. Nigdy nie znasz pełnej historii i nie masz kompletnego obrazu.
6. Nie ograniczaj swojej świadomości – poddaj się przeżywaniu nieprzyjemności i bólu, tak jak poddajesz się przeżywaniu przyjemności
W Gestalt nie ma złych uczuć. Czujesz łzy napływające do oczu? Płacz! One mają moc! Coś Cię boli? Nie udawaj, że jest inaczej. Zrób miejsce na ból, tak samo jak robisz na miłość i przyjemność. Nie uciekaj od smutku – daj mu wybrzmieć, bo tylko wtedy ma szansę odejść. To wszystko są składowe naszej osobowości, naszego bycia i egzystencji. Nie rezygnuj z nich!
7. Akceptuj tylko własne “muszę”, “powinienem”
A więc nie bierz cudzych “powinności” i nie daj sobie wmawiać, że “musisz”, bo ktoś tak uważa. Są tysiące sposobów na to, jak można przeżyć dobrze życie. Wiele zupełnie różnych od siebie. Ale masz prawo wybrać po swojemu. Twój sąsiad też ma prawo wybrać i może być to zupełnie inny wybór niż twój. Tak jest dobrze.
8. Weź pełną odpowiedzialność za swoje czyny, uczucia i myśli
Nie spychaj jej na innych. Porzuć raz na zawsze myślenie w kategoriach ” to przez nich”, “gdyby nie oni..”. Wróć do historii młynarczyka z początku tego tekstu. Nie mamy wpływu na to, co już się zdarzyło, ani możliwości zmiany przeszłości. Możemy jednak zdecydować co z tym zrobimy. Dziś jest dziś i to najlepszy moment na wszystko.
9. Dekalog Gestalt: Otwórz się na zmianę i rozwój
Wszystko płynie. Ty też. Jedyną pewną rzeczą w życiu jest zmiana. Im bardziej kurczowo się trzymasz życia, im mocniej ściskasz czas, aby nie mijał, tym bardziej cierpisz. Puść, płyń, bądź.
10. Poddaj się temu jaki jesteś, bądź sobą i pozwól innym być sobą
Masz prawo być sobą. Nie jesteś tutaj po to, aby spełniać cudze oczekiwania .Tak jest dobrze.
*************
2 komentarze
Bardzo lubię takie wpisy, bo na mnie wpływają i rozwijają 🙂
warto trzymać się tych zasad. Sama muszę coś zmienić w swoim życiu